Bezuinigingsmonitor

Status

In het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet staat dat deze bezuiniging wordt teruggedraaid. In de septembercirculaire is dit definitief verwerkt. De bezuiniging komt te vervallen.

Status

De volgende maatregelen zijn we aan het uitvoeren:
1. Sturen op niet gecontracteerd
2. sturen op werkelijke uitvoering jeugdhulp
3. Zakelijk contract- en leveranciersmanagement

Contract en leveranciersmanagement (CLM) voert periodiek sturingsgesprekkengesprekken met de zorgaanbieders. De voortgang van de maatregelen wordt gemonitord op basis van een vaste dataset: Gemiddelde Trajectduur; Gemiddelde Trajectkosten; Cliënttevredenheid; Doelrealisatie (zonder hulp verder); Tijdigheid van declareren; en Gemiddelde kosten per jeugdige per kwartaal. Deze dataset breiden we in Q2 2024 uit met: Gemiddelde wachttijd per jeugdige. Hiernaast voeren we waar nodig aanvullende gesprekken met strategische partners plaats om de realisatie van de doelstellingen te monitoren.
Voor de zomer wordt een eerste rapportage opgesteld met de uitkomsten van de sturingsgesprekken. Hierin worden, voor zover mogelijk, ook de financiële resultaten gekwantificeerd. Dit zal periodiek plaatsvinden. We zien op dit moment al de eerste resultaten op de niet gecontracteerde jeugdzorg ontstaan.

Verder moeten de volgende maatregelen nog worden doorgevoerd:
4. Overbruggingszorg
5. Innovatie agenda GGZ

Doel van deze maatregelen is om de kosten van overbruggingszorg en de GGZ te verlagen. De (gespecialiseerde) jeugd GGz is de afgelopen jaren sterk gegroeid. in 2024 verwachten we een verdere groei van ruim € 3 miljoen. Die groei moet worden teruggedrongen door in overleg met aanbieders en taakstellend individuele behandeling te vervangen door groepsgewijze behandeling en steungroepen voor jongeren met dezelfde problematiek. Er is een businesscase gemaakt waarin een concretisering van het besparingspotentieel is verbonden aan een stimuleringsbudget. Deze businesscase wordt na de gunning met de nieuwe contractpartners vanaf 2025 besproken.

In de basis zijn het realistische en uitvoerbare maatregelen. De maatregelen zijn randvoorwaardelijk om te kunnen sturen op de kosten van de jeugdhulp en de uitvoering efficiënt te maken. Ook hierin lijkt de hoogte van de taakstelling haalbaar. Uit de realisatiecijfers over 2024 blijkt een afname van de niet gecontracteerde zorgkosten en ook de kosten van begeleiding. Er vindt echter ook verplaatsing plaats van niet gecontracteerde zorg naar gecontracteerde zorg. Ook nemen de kosten van de specialistische GGZ nu juist toe. Hiervoor worden bij het ingaan van de nieuwe contracten maatregelen genomen. Gezien we druk bezig zijn met de maatregelen, en de maatregelen meer dan € 2 miljoen hebben opgeleverd zetten we de bezuiniging op 'groen'. De bezuiniging zal achter in de bezuinigingsmonitor zichtbaar blijven omdat het een doorlopende maatregel is. Hier blijven weaandacht voor hebben en bij het ingaan van de nieuwe contracten in 2025 zetten we in op een verdere versterking en vergroting van de sturing.   

Status

De regionale inkoop van jeugdhulp met verblijf is voor een jaar uitgesteld. De nieuwe contracten en een aantal transformatieproducten starten hierdoor pas per 1 januari 2025. Tegelijkertijd is een deel van de transformatie nu al gestart, onder meer door ombouw van groepen door aanbieders naar
kleinschaligere woonvoorzieningen, meer inzet van intensief ambulant in het lokale veld en andere activiteiten zoals Team Anders. Het is voor gemeenten belangrijk om vanuit de toegang te sturen op alternatieven voor zware verblijfsvormen, echter moeten deze alternatieven wel voorhanden zijn.

In bovenstaande tabel is een aantal belangrijke maatregelen benoemd om tot invulling van de taakstelling te komen. Er zitten veel 18+'ers in een behandeld wonen plek (circa 40% van de plekken). Doorstroom naar een volwassenenvoorziening is goedkoper en creëert ruimte binnen de jeugdhulp. Hiervoor zijn een aantal concrete acties genomen, te weten:

• Vanaf 2024 zijn extra plekken BW ingekocht om onder andere meer ruimte te bieden voor de 18+ doelgroep die nu nog in de jeugdzorg zit.
• Er vindt in 2024 een verrekening plaats van verblijfskosten jeugdzorg voor deze doelgroep met het budget beschermd wonen. Dit gaat om circa € 0,5 miljoen.

Verder wordt er nu weinig gebruikt gemaakt van begeleid wonen. Dit is een lichtere variant van behandeld wonen. Dit komt onder andere omdat één aanbieder deze plekken nu niet aanbiedt omdat zij de tarieven te laag vindt. We willen daarom vanaf 2025 behandeld wonen gaan afschalen naar begeleid wonen.  De nieuwe tarieven en contracten die we gaan sluiten moeten dit mede mogelijk maken.

Er zijn nog een aantal maatregelen die verder uitgewerkt moeten, maar die wel essentieel zijn om de transformatie te bewerkstelligen. Hiervoor is een beheersplan en stevige sturing vanuit de regio en lokale toegang nodig. Het gaat om:

• 3. afschaling zware verblijfszorg naar lichtere vormen
• 4. Voorkomen van nieuwe instroom

De maatregelen doorstroom 18- naar 18+ voorzieningen en het omzetten van behandeld wonen naar begeleid wonen zijn realistische maatregelen. Voorwaarde is een strakke sturing op contracten en dat er voldoende 'woonvoorzieningen zijn' voor de doorstroom van 18+'ers. Deels komen er volgend jaar extra volwassenenplekken bij. Maar dit is wel een aandachtspunt die eerst moet worden uitgewerkt alvorens de bezuiniging volledig kan worden ingevuld. De maatregelen voor goedkopere zorg en verminderen instroom moeten nog uitgewerkt worden. Ze zijn wel van essentieel belang om de transformatie te maken en bijvoorbeeld ook de instroom en groei van jeugdhulpkosten te verkleinen.

Status

Vertrekpunt voor de Hervormingsagenda is het advies van de Commissie van wijzen uit 2021. De voorgestelde structurele besparing van €1 miljard vanaf 2027 vormt de financiële doelstelling van de agenda. Maatregelen in de agenda zijn zo goed mogelijk kwantitatief gevalideerd. Rijk en VNG zijn het eens over een groot deel van de maatregelen van ongeveer € 650 miljoen. Voor de resterende € 380 miljoen zijn er echter onzekerheden over verwachte opbrengst en duurzaamheid van de maatregelen. Het gaat om de besparing rond reikwijdte/afbakening, de doorbraakmethode, versterken normale leven, en de afbouw residentiële zorg. Het implementatieplan voor de Hervormingsagenda is landelijk besproken. Aandachtspunt zit in het realiteitsgehalte van de fasering van het invullen van de bezuiniging. Afspraak is dat het Rijk gemeenten compenseert als de bezuiniging door vertraagde wetgeving / kaderstelling vertraagd. Gezien dit risico is tot en met 2025 geen besparing opgenomen. Op dit moment is er een commissie van deskundigen bezig om te beoordelen in welke mate het Rijk en de gemeenten hun inspanningsverplichting zijn nagekomen. Dit advies wordt begin 2025 verwacht. Verder zal een deel van de taakstelling hervorming jeugdhulp ook ingevuld moeten worden met  maatregelen die we nu nog aan het verkennen zijn.

Het gaat onder andere om de volgende maatregelen:
1. jeugdconsulenten bij de huisarts
2. overbruggingszorg en niet gecontracteerde zorg
3. Afbakening reikwijdte
4. selectie en contractering
5. Tariefdifferentiatie
6. Standaardisatie uitvoering
7. Vereenvoudiging productcodes
8. overige maatregelen

Gezien de maatregelen nog niet hard door te voeren zijn / wetgeving nog niet gereed is staat de bezuiniging op rood. Specifiek de volgende aandachtspunten.

• Maatregel 1 is door Almere al doorgevoerd, de vraag is of dit nog een extra besparing oplevert.
• Maatregel 2 loopt mee bij de korte termijn maatregelen, maar is nog niet gekwantificeerd. Dit is nog een kans.
• Op de maatregelen 3-8 hebben we als gemeente weinig invloed. Deze aanpassingen moeten komen uit landelijke afspraken en aanpassing van wet en regelgeving. Hierin zit dus een risico.

Status

Naast maatregelen die al zijn opgepakt is er de noodzaak om stevige denkrichtingen uit te werken die leiden tot een forse beweging bij de inzet van jeugdzorg. Deze maatregelen zijn ook benoemt in het Raadsvoorstel transformatie jeugdhulp die de raad voor de zomer heeft vastgesteld. Het gaat onder andere om:

• Afbuigen jeugdzorg naar het voorveld
• Terugdringen inzet van jeugdzorg op scholen
• Innovatie-agenda jeugd GGZ
• Van individueel naar groep en van specialistisch naar basis
• Samenwerking is de norm

Als de aanbesteding is afgerond gaan we over het invoeren van deze maatregelen en mogelijke andere maatregelen in gesprek met onze partners.

Verder zijn er mogelijkheden om de reikwijdte van de jeugdhulp in te perken. Dit is ook onderdeel van de landelijke hervormingsagenda. Maar het lijkt erop dat de hervormingsagenda hieraan weinig richting gaat meegeven. Verder is de raad gestart met de Almeerse Aanpak. Hierin wordt ook onderzocht welke inperkingen er mogelijk zijn en welke mogelijk acceptabel zijn. De beoogde opleving vindt plaats in 2026.

De maatregelen zijn technisch verkend en doorgerekend op besparingspotentieel. Inhoudelijke uitwerking, besluitvorming en mogelijk implementatie moet nog plaatsvinden. Daarom staat de bezuiniging op rood.

Status

Jaarlijks geven we ongeveer € 2 miljoen aan Almere City Marketing (ACM), dat is verdeeld over verschillende posten: citymarketing, toerisme en evenementen. In 2024 wordt een nieuwe meerjarenstrategie-citymarketing opgesteld waarbij rekening gehouden wordt met de aangekondigde bezuiniging. De bezuiniging bedraagt € 60.000 in 2026. Dit bedrag loopt op tot een structureel bedrag van € 200.000 in 2027. In de meerjaren begroting van ACM is het subsidiebedrag vanaf 2026 verlaagd met de aangekondigde bezuinigingen. Over de invulling van de bezuiniging zijn we met ACM nog in gesprek.

Door aangekondigde bezuiniging zullen er mogelijk andere keuzes gemaakt moeten worden over de inzet van de middelen over de posten van de drie kerntaken, branding, toeristische marketing en evenementen. Dit heeft mogelijke consequenties voor de apparaatskosten van St. ACM inclusief de VVV-functie.

Status

In het coalitieakkoord staat het voornemen om het budget voor mantelzorg met € 150.000 te verhogen. Dit is ook opgenomen in deze begroting. Hiermee komt de eerder ingeboekte bezuiniging te vervallen.
Wel willen we kijken of het mogelijk is om de collectieve waardering te versterken. De subsidie-partner is gevraagd om vormen van collectieve waardering in scenario’s uit te werken en heeft daarvoor een eerste concept uitgewerkt

Status

Bij grootschalig onderhoud wordt een woonwijk of bedrijventerrein in z’n geheel onderhouden, op zo’n manier dat deze weer voor langere tijd mee kan. Waar nodig wordt de grond opgehoogd, leggen we de straten opnieuw en pakken we het groen aan. Dit doen we in ieder geval op het moment dat het riool na een jaar of 50 aan vervanging toe is. Tot dusver hebben we ook halverwege deze periode grootschalig onderhoud uitgevoerd. Het in 2021 vastgestelde Beleidskader grootschalig onderhoud stelt dat we dit voortaan in gerichtere vorm doen, waarbij we op dit moment uitgaan van zo´n 60 procent van het gebied dat wordt opgehoogd, onderhouden en waar nodig heringericht. Er kan echter ook voor een nog gerichtere vorm van tussentijds grootschalig onderhoud worden gekozen. Alleen de delen van het gebied waar het onderhoud het meest noodzakelijk is – doordat de bodem daar bijvoorbeeld veel daalt, of doordat er relatief veel mensen wonen die slecht ter been zijn – zouden dan nog worden opgepakt. Het deel dat grootschalig wordt onderhouden zal dan ook per gebied verschillen.

Op dit moment wordt de nieuwe meerjarenprogrammering voor groot onderhoud en vervangingen voor de komende jaren opgesteld. Hierin wordt ook het geplande grootschalig onderhoud van woonwijken en bedrijventerreinen meegenomen. De taakstelling zal in die nieuwe meerjarenprogrammering worden meegenomen.

Status

De bedoeling is om meer inkomsten via evenementen binnen te halen, onder andere door het verhuur van evenemententerreinen en tariefsverhoging van leges van met name grote commerciële evenementen. Voor het zomerreces is het voorstel van leges en verhuur evenemententerreinen besproken met wethouder Veeningen. In de tarievennota 2025 wordt een prijsverhoging doorgevoerd.

Oorspronkelijk zou de taakstelling al vanaf 2021 gerealiseerd moeten zijn. Omdat we tijdens de coronapandemie en de herstelperiode daarna nog geen prijsstijgingen wilden doorvoeren is de bezuiniging tot en met 2023 teruggedraaid. In de Programmabegroting 2024 zaten ook geen voorstellen tot tariefsverhoging in 2024. De reden hiervoor is dat momenteel de kosten voor het organiseren van evenementen dusdanig hoog zijn dat er al evenementen afgelast zijn. Ook ontvangen we signalen dat er, onder andere door de toenemende veiligheidseisen die ook hoge kosten met zich meebrengen, nog meer annuleringen zouden volgen. We vinden het daarom niet wenselijk om als gemeente de kosten verder te verhogen voor organisatoren. Dat zou een verkeerd signaal afgeven. Vanaf 2025 wordt de taakstelling alsnog doorgevoerd waarbij met name de grote evenementen meer gaan betalen.

Status

Het totale structureel beschikbare budget voor de instandhouding van deze 3 onderdelen bedraagt € 200.000. De belangrijkste kostenposten zijn nutskosten (77.000) en onderhoudskosten (118.000). Op het totaal van € 200.000 beschikbaar budget moet de helft bezuinigd worden. De bezuiniging kan alleen maar gevonden worden door de instandhouding van diverse onderdelen stop te zetten. Dat kan op de volgende manier bereikt worden:

• Waterbaan/ijsbaan Schippersplein

Het totale budget het onderdeel waterbaan/ijsbaan Schippersplein bedraagt € 83.000. Door in de winter geen ijs meer te maken verwachten wij circa € 50.000 te kunnen bezuinigen. Het resterend budget is dus nodig om de waterbaan en de machinekamer als zodanig in stand te houden. Door de voorgenomen bezuinigingen zal het niet meer mogelijk zijn om in de winter op deze waterbaan te schaatsen. Het maken van ijs, het onderhoud van de machine(ruimte) kost namelijk het meeste geld.
We laten wel water in de waterbaan staan en zorgen dat het geheel schoon blijft. Doen we dit niet dan vervuilt de waterbaan en raken de afvoerkanalen verstopt en is er een grotere kans op beschadiging van de waterbaan.

• Fonteinen

Verspreid door de stad staan diverse fonteinen, die met name in de zomerperiode zorgen voor een verlevendiging van de stad. Het gaat om de volgende fonteinen:

1. Kolkplein - Fontein Kolkplein
2. Mandelaplein - Fontein WTC
3. Grote Markt - Fontein Grote Markt
4. Globeplein - Globefontein
5. Markt Haven - Fontein Markt Haven
6. El Grecohof 48 - Fontein ECO-vijver
7. Sluis - Fontein Kruisstraat Haven
8. Kemphaanpad 8 - Fontein Kemphaan

Er is een inschatting gemaakt van de kosten per fontein. De bezuiniging is slechts mogelijk door het stopzetten van een aantal van bovenstaande fonteinen. Daarbij is gekozen om de volgende fonteinen, die relatief het meest kosten, uit te zetten: Globeplein, Grote Markt, Kemphaan en Markt Haven. Het totale budget voor dit onderdeel bedraagt € 88.000. Hiermee verwachten we € 40.000 te besparen. Deze fonteinen worden niet ontmanteld want dat zou fors wat extra kosten met zich meebrengen. Bovendien, mocht er ooit weer budget beschikbaar komen, dan zijn deze fonteinen, tegen wat extra kosten, relatief eenvoudig weer tot leven te wekken.

• Stranddouches- en toiletten

Bij de stranddouches kiezen we ervoor om aan te sluiten bij de herinrichting van het Almeerderstrand. Door deze herinrichting waarbij de toegangen anders komen te liggen, kunnen wij 3 stranddouches sluiten. Deze worden niet ontmanteld maar worden afgesloten, anders komen we voor hoge sloopkosten te staan.
Daarnaast wordt de toiletvoorziening nabij de Silverline gesloten, mede vanwege de aanhoudende vandalismeschades die wij daar ieder jaar hebben. Hiermee verwachten wij 10.000 te kunnen bezuinigen.

De bezuiniging van € 0,1 miljoen was al ingerekend voor 2024. De contracten lopen nog een jaar door waardoor het niet mogelijk is om de taakstelling dit jaar al in te vullen. Hiervoor is dan ook voor 2024 extra budget toegekend in de tweede kwartaalrapportage van 2024.

Status

De parkeerwinkel (bestaande uit de publieksbalie met werkplekken en de meldkamer) is nu ondergebracht in de Blekerstraat. De ruimten worden gehuurd. Door de parkeerwinkel te verplaatsen naar het Stadhuiskunnen de huurkosten van circa € 80.000 worden bespaard.
Op dit moment is het niet haalbaar om de parkeerwinkel te verhuizen naar het stadhuis, zie obstakels. We kunnen de parkeerwinkel inhuizen en daarmee huurkosten verminderen. Echter de inhuizing vraagt € 450.000 en kan pas na afloop huurcontract in 2027.

Op dit moment is er sprake van een lopend huurcontract. Dat loopt tot 1-1-2027. De verhuizing van de meldkamer is een zeer kostbare aangelegenheid. Eenmalige verhuiskosten worden geraamd op een bedrag tussen de € 400.000 en € 500.000. De kosten bestaan onder meer uit:

• het vervangen en verplaatsen van de bestaande serverruimte,
• het verhuizen van het video en intercomsysteem ten aanzien van de meldkamer
• het opnieuw leggen en verleggen van diverse glasvezelverbindingen van en naar het Stadhuis
• civiele werkzaamheden waaronder het opnemen en herstellen natuursteen

Dit is dan nog exclusief eventuele bouwkundige aanpassingen op de nieuwe locatie.

Tot slot is het niet duidelijk of er geschikte ruimte is in het Stadhuis. Er moet sprake zijn van een publiek toegankelijke ruimte op de begane grond en de meldkamer moet in ieder geval voor een aantal dagen ook na sluitingstijd van het Stadhuis toegankelijk zijn. Hier moeten dus extra voorzieningen voor worden getroffen.
waaronder de openingstijden die aangepast moeten worden van het stadhuis.

Status

Deze bezuiniging is ontstaan in 2020. Destijds is besloten om de financiële bijdrage van € 0,25 miljoen (prijspeil 2020) aan een popvoorziening vanaf 2021 niet meer uit welzijnsbudgetten te betalen. In 2021 tot en met 2024 is de voorziening deels betaald uit hiervoor gereserveerde middelen van de beherende stichting en
deels uit extra geld vanuit het coronasteunpakket voor cultuur. Hiermee is de financiering van deze voorziening tot eind 2024 geregeld. Door indexatie is het bedrag gestegen tot € 0,3 miljoen. Vanaf 2025 is de bezuiniging meegenomen in de bezuinigingsopgave van Kunst en Cultuur. Binnen het verlaagde subsidieplafond moet de financiële dekking voor de popvoorziening worden betaald. Naast deze bezuiniging is bij deze programmabegroting een verlaging van € 0,3 miljoen opgenomen van het totale cultuurbudget. Daarmee wordt de opgave € 0,7 miljoen.

n.v.t.

n.v.t.

Status

Via het Raadsvoorstel invulling bezuinigingen 2025 heeft het college ook voorstellen gedaan om te bezuinigen op de beleidsterreinen die vallen onder werk en inkomen. Hiermee wordt de bezuiniging van de takendiscussie ook ingevuld. Het 'nieuwe' bezuinigingspakket wordt vastgesteld bij deze begroting.

Besluitvorming Raad over de bezuinigingsvoorstellen en implementatie van de nieuwe voorstellen.

Status

In het nieuwe contract dat in het 1e kwartaal 2024 is afgesloten voor de uitvoering van het parkeerbeheer is de dienstverlening aan de klant versoberd.  We hebben de bemenste openingstijden van de meldkamer teruggebracht. Dit betekent dat mensen voor de slagboom worden doorgeschakeld naar een centrale meldkamer elders in het land buiten deze tijden. Hiermee is een bezuiniging gerealiseerd van € 40.000.

In het eerste kwartaal van 2024 is de aanbesteding voor het parkeerbeheer afgerond. Hiermee is de bemensing van de meldkamer afgeschaald wat een besparing van € 40.000 heeft opgeleverd. Op overige onderdelen is het contract € 90.000 duurder uitgevallen

We hebben de parkeerinkomsten van het gereguleerd parkeren geactualiseerd.  Als gevolg van hogere bezetting en tariefsverhoging verwachten we dat onze inkomsten structureel hoger zijn. Daarnaast is alsnog een positief jaarresultaat gerealiseerd als gevolg van een hogere opbrengst eind van het jaar.. Daarnaast is in jaar 2023 alsnog een positief jaarresultaat gerealiseerd als gevolg van een hogere opbrengst eind van het jaar. We moeten nog bezien of deze hogere opbrengst een structureel effect heeft maar dat is wel onze inschatting. In deze kwartaalrapportage is een neutrale begrotingswijziging opgenomen waarmee we de hogere opbrengsten inzetten om:

1. De gedeeltelijk niet gerealiseerde bezuinig op de meldkamer van € 60.000 mee te vereffenen
2. Het duurder uitgevallen contract € 90.000 van het parkeerbeheer mee af te dekken.