De uitdaging voor de komende jaren is groot voor de jeugdhulp.
In de afgelopen jaren zijn de kostenstijgingen groot geweest. In de vierde kwartaalrapportage 2023 stond opgeschreven dat er in januari 2024 drie punten zouden worden uitgewerkt:
- Een integrale visie op de jeugdhulp, die ook aansluit op onderstaande punten
- Het raadsvoorstel inkoop jeugdhulp zonder verblijf en gezinsteams, inclusief onderzoek governance
- Een uitwerking van de bezuinigingsopgave van € 17 miljoen inclusief maatregelen
Door de bestuurlijke ontwikkelingen de afgelopen tijd is de oplevering van deze punten vertraagd. Inmiddels ligt het raadsvoorstel jeugdhulp zonder verblijf bij de raad. In april moet er een eerste voorstel liggen voor de uitwerking van de bezuinigingsopgave inclusief een visie langs welke lijnen de bezuiniging wordt ingevuld. Dit heeft urgentie gezien onze financiële situatie. In de bezuinigingsmonitor geven we een iets uitgebreidere toelichting over wat we er in de uitwerking komt te staan. Voor het zomerreces moet er een integraal beleidsplan liggen voor het sociaal domein, waarin vooral terugkomt hoe de verschillende beleidsterreinen zoals de Wmo, jeugdhulp, gezondheid en welzijn en werk en inkomen zich tot elkaar verhouden. Hierbij moet ook gekeken worden naar de beleidsterreinen buiten het sociaal domein zoals bijvoorbeeld wonen.
De volgende financiële bijstellingen vinden nu plaats binnen het sociaal domein
bedragen x € 1.000
omschrijving | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 |
|---|---|---|---|---|---|
hogere tarieven jeugdhulp met verblijf | -1.500 | -1.500 | -1.500 | -1.500 | |
kwijtschelding | 458 | 458 | 458 | 458 | 458 |
niet compensabele btw Wmo klassiek | -585 | -585 | -585 | -585 | -585 |
op orde brengen capaciteit jeugd en gezin | -358 | -358 | |||
Wmo persoonsgebonden budget (PGB) | 500 | 500 | 500 | 500 | 500 |
totaal | 15 | -1.485 | -1.127 | -1.127 | -1.127 |
hogere tarieven jeugdhulp met verblijf
Tijdens het aanbestedingsproces van de jeugdhulp met verblijf in 2023 hebben aanbieders bezwaar gemaakt tegen de hoogte van de tarieven van een aantal zorgproducten. Hierover zijn we met de aanbieders in gesprek gegaan. Het is niet gelukt om binnen de regio instemming te verkrijgen op het nieuwe tarief. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een kort geding. De rechter heeft tijdens het kort geding de aanbieders gelijk gegeven. Hierop is de aanbesteding uitgesteld en er heeft een nieuw tarievenonderzoek plaatsgevonden. We hebben de begroting van de jeugdhulp met verblijf doorgerekend op basis van deze nieuwe tarieven. Dit leidt tot € 1,5 miljoen aan hogere kosten dan waar we in de begroting rekening mee hebben gehouden. Dit effect verwerken we nu in de kwartaalrapportage
kwijtschelding
Uit de jaarrekening 2023, maar ook die van 2021 en 2022, blijkt dat we jaarlijks minder kwijtschelding verlenen dan verwacht. Gemiddeld gaat dit om € 0,5 miljoen per jaar. We gaan onderzoeken waar deze dalende trend vandaan komt. Het kan bijvoorbeeld zijn dat andere inkomensmaatregelen, van bijvoorbeeld het Rijk, tot een hoger inkomen leidt van onze inwoners en daarmee hun recht op kwijtschelding vervalt. Het kan ook zijn dat niet iedereen die recht heeft op kwijtschelding, dit ook aanvraagt. In deze kwartaalrapportage verwerken we de dalende trend, maar wijzigen we ons beleid niet. Iedereen die recht heeft op kwijtschelding kan dit nog steeds bij ons aanvragen.
niet compensabele btw Wmo klassiek
Wij hebben in voorgaande jaren de btw op individuele verstrekkingen teruggevorderd via het btw compensatiefonds. Het gaat onder andere om scootmobielen, rolstoelen, trapliften en woningaanpassingen. De btw op individuele verstrekkingen mag echter niet teruggevorderd worden. Deze btw is kostprijsverhogend. Alleen de btw op collectieve voorzieningen mag worden teruggevorderd. Dit nadeel is verwerkt in de jaarrekening 2023. We verhogen de budgetten in de begroting van de individuele verstrekkingen nu ook.
Wij hebben de inrichting van onze administratie hierop aangepast. Ook gaan wij een brede controle doen op de btw verrekening van het hele sociaal domein. Hiermee willen we zekerheid krijgen of er niet meer fouten in de btw verrekening zit. We pakken dit samen op met onze externe fiscale adviseur.
op orde brengen capaciteit jeugd en gezin
Om het hoofd te kunnen bieden aan de grote uitdagingen bij de jeugdhulp is er vorig jaar 3 fte extra capaciteit aangenomen. Het gaat bijvoorbeeld om medewerkers voor de backoffice en om beleidscapaciteit. De extra beleidsmedewerkers houden zich onder andere bezig met het invoeren van eerder vastgestelde (bezuinigings)maatregelen, de inkoop van jeugdhulp en voorbereidingen voor het opzetten van sterke lokale teams. In 2024 en 2025 is er extra budget nodig voor deze opgaves. We gaan er vanuit dat vanaf 2026 de capaciteit weer terug kan naar het oorspronkelijke niveau. Ook dan zullen de opgaves nog doorlopen. Maar er zal dan ook bestaand personeel zijn afgevloeid die we naar verwachting niet hoeven te vervangen. Investeringen in extra personeel zullen zich op termijn ook terug moeten vedienen door verlaging van de zorgkosten. Daar houden we voorzichtigheidshalve nog geen rekening mee.
Wmo persoonsgebonden budget (PGB)
Het gebruik van de PGB’s voor de ondersteuningsproducten neemt jaarlijks af. Via onder andere de keukentafelgesprekken begeliden we inwoners naar de best passende zorg toe. De inwoner heeft vrije keuze om voor een PGB te kiezen. Bij de jaarrekening 2023 is er een voordeel van € 0,5 miljoen. Dit voordeel boeken we nu in.
We zagen gedurende 2023 wel een kanteling. Naarmate het jaar vorderde waren er meer omzettingen van gecontracteerde zorg naar PGB’s. Dit komt onder andere door lange wachttijden bij de huishoudelijke hulp. We zullen deze ontwikkeling in 2024 monitoren. We vinden het ondanks deze ontwikkeling reëel om dit voordeel nu structureel in te boeken. Als er in 2024 ook meer cliënten gebruik gaan maken van PGB's dan zal namelijk de gecontracteerde Wmo zorg ook afnemen..