Afwijkingen per risicogroep

Hier melden we de knelpunten die we niet aan een andere risicogroep kunnen toewijzen.

bedragen x € 1.000

aanpak invasieve exoten

Hemelbomen
We zien in de stad toenemende overlast van hemelbomen. Dit is een boomsoort die door de sterk groeiende wortels schade aanricht aan de omgeving. Dit zien we op dit moment in Almere vooral in de Filmwijk. Hier zien we niet alleen opdruk van de bestrating, maar groeien de wortels ook in de kruipruimtes en in een enkel geval zelfs door de muur van een huis weer naar buiten. De hemelboom is inmiddels door de EU op een lijst van invasieve exoten gezet. Hiervoor geldt dat deze moeten worden opgespoord en verwijderd, of waarvoor verdere verspreiding en schade in ieder geval zoveel mogelijk moet worden voorkomen. Om hogere kosten in de toekomst te voorkomen is het noodzakelijk om verdere verspreiding te voorkomen. Voor de aanpak in de Filmwijk is volgend jaar € 0,5 miljoen nodig.

Japanse duizendknoop
Om verdere uitbreiding te vermijden en schadeoverlast door de Japanse duizendknoop terug te dringen is een andere aanpak nodig, waarin ook bestrijding is opgenomen. De kosten hiervan worden betrokken bij de actualisatie van het Strategisch assetmanagementplan, die in 2026 richting raad gaat. Voor 2025 is voor de bestrijding € 60.000 nodig.

actualisatie onderhoud en vervanging openbare ruimte

Toevoeging jaarschijf 2028
De kosten van vervangingsinvesteringen worden verspreid over de jaren dat we de investeringen gebruiken. Bij elke begroting wordt structureel extra geld vrijgemaakt, om ook de nieuwe investeringen van het jaar dat we aan de begroting toevoegen te kunnen afbetalen. Hierbij wordt in principe uitgegaan van de lange termijn inschatting van de kosten, zoals doorgerekend in het Strategisch assetmanagementplan uit 2021. Hierin is berekend dat de extra kosten in 2028 € 1,3 miljoen bedragen. We betalen € 1,1 vanuit de areaalgroei. Aanvullend is er dan nog € 0,2 miljoen nodig.

Bijstelling programma onderhoud woonwijken
We halen het grootschalig onderhoud aan de Java Legioenstraat in Verzetswijk naar voren. Hier wonen veel ouderen en zorgbehoeftigen. Doordat de buurt relatief veel bodemdaling kent, kunnen zij steeds minder goed vanuit hun huis de straat op. Hierdoor is eerder onderhoud nodig dan eerder gedacht. Het onderhoud kost in totaal € 900.000. Doordat deze kosten over een langere periode gespreid worden, is voor 2025 € 40.000 extra nodig. Omdat deze buurt eerder in onderhoud wordt genomen, stellen we ander onderhoud uit, waardoor voor de jaren 2026 en verder geen extra geld nodig is.

Actualisatie onderwijshuisvesting

bedragen x € 1.000

We actualiseren onze planning voor onderwijshuisvesting twee keer per jaar. Bij deze actualisatie zijn de belangrijkste wijzigingen:

a) fasering: Het betreft de aankoop van 14 tijdelijke lokalen (TOH) met een verplaatsing binnen Nobelhorst. Daarnaast worden nog twee TOH’S verplaatst, 1 vanuit Poort naar Oosterwold en 1 binnen Nobelhorst. Van deze 3 TOH’s zal de start van de verplaatsing in 2024 zijn en de verwachting is dat deze in 2025 weer gereed zijn voor het onderwijs (fasering van 2024 naar 2025).
Daarnaast verschuiven de twee scholen en gymzalen in Oosterwold van opleverjaar 2026 naar 2027. De aankoop van grond zal in 2025 plaatsvinden.

b) aanpassing netcongestie
Het gereserveerde bedrag voor de noodvoorziening stroom in 2024 van € 0,3 miljoen is niet nodig gebleken. Voor de twee TOH’s in Nobelhorst is de verwachting dat de vaste netaansluiting niet op tijd klaar is door de netcongestie bij Liander. We proberen bestaande aansluitingen in de buurt te gebruiken om een tijdelijke noodvoorziening te voorkomen. Eventuele financiële effecten betrekken we bij de eerstvolgende actualisatie.

c) IHP Molenbuurt
De nieuwbouw voor IHP Molenbuurt is gepland in 2029 en valt buiten de meerjarenbegroting 2025-2028. Ten opzichte van het IHP met capaciteitsberekeningen uit 2017 zien we nu op basis van de leerlingprognoses uit 2022 dat er sprake is van een toename van leerlingen, waardoor de nieuwbouw groter moet worden. Het bouwkrediet neemt hierdoor toe met circa € 416.000. De structurele kosten hiervan zijn € 19.000.

d) overige kleine bijstellingen
We passen de begroting voor het programma onderwijsvoorzieningen aan op de binnengekomen aanvragen voor eerste inrichting. Daarnaast is er voor de vervangende nieuwbouw bij de Brede Buurt Scholen Zuid de voormalige school De Delta (Achtbaan) als wissellocatie nodig tijdens de bouw. Om deze locatie in stand te houden moeten noodzakelijk aanpassingen plaatsvinden voor € 0,1 miljoen.

actualisatie risico's

We actualiseren onze financiële risico's twee keer per jaar, bij de eerste en derde kwartaalrapportage. De belangrijkste wijziging is dat we € 3 miljoen reserveren voor de taakdifferentiatie van de brandweer Veiligheidsregio. Deze storting wordt apart toegelicht in de risicogroep 'participatie'. Daarnaast hebben we onze vertrouwelijke risico's geactualiseerd. Hierover wordt u geïnformeerd met de raadsbrief vertrouwelijke risico's, die bij het raadsvoorstel van de Programmabegroting 2025 wordt verstuurd. Per saldo is er sprake van een voordeel van € 0,9 miljoen.

apparaatskosten energietransitie

In de Programmabegroting 2021 is besloten om vanaf 2024 structureel extra geld in te zetten voor de energietransitie. De afgelopen jaren is hier naartoe gewerkt en gekeken met welk tempo het team op een gezonde manier kan groeien. Een deel van de groei is al gerealiseerd maar een deel moet nog. Daardoor verwachten we in 2024 eenmalig € 0,7 miljoen over te houden. In 2025 werken we verder aan de versterking van het team voor de energietransitie. Het budget kan daardoor niet structureel vrijvallen.

buitenreclame

De afgelopen jaren zijn de opbrengsten uit reclameborden in de openbare ruimte meermaals tegengevallen. Eerst kwam dit doordat de aanbesteding vanwege de economische terugslag moest worden uitgesteld. Daarna bleek de nieuwe leverancier te maken te hebben met opstartproblemen. Afgelopen jaar heeft de leverancier last gehad van de problemen op het stroomnet. Mede hierdoor konden nieuwe digitale reclamevitrines niet in gebruik worden genomen. Zolang deze niet in gebruik zijn genomen kunnen wij ook geen rekening sturen voor de huur van de reclameplek.

Inmiddels moeten we helaas tot de conclusie komen dat het niet langer gaat om incidentele tegenvallers. Ook in volgende jaren zullen we minder geld ontvangen dan eerder verwacht. Op dit moment gaan we ervan uit dat het nadeel van € 775.000 dat we voor 2025 verwachten, zich ook in de jaren erna zal voordoen. Wat het precieze meerjarige effect is, en of de tegenvaller voor volgende jaren misschien nog meevalt, zullen we moeten afwachten. Bij de nieuwe aanbesteding, die over 5 jaar plaats zal vinden, betrekken we de opgedane ervaringen bij het sluiten van nieuwe contracten.

groot onderhoud Gooimeerdijk

Het invoeren van de nieuwe systematiek voor het betalen van groot onderhoud en vervangingen in de openbare ruimte was een ingewikkelde operatie. We wisten toen al dat deze werkwijze in de volgende jaren nog moest worden aangescherpt en dat dit effect zou kunnen hebben op de gemeentebegroting. Voor het asfaltonderhoud zien we nu dat een bijstelling nodig is van de aannames die eerder gedaan zijn. Het vervangen van de bovenste laag van het asfalt is eerder begroot als een investering die wij afschrijven over de levensduur. Inmiddels is duidelijk dat dit volgens de boekhoudregels toch ´groot onderhoud´ is, omdat de twee onderliggende asfaltlagen niet worden onderhouden. De kosten moeten daarom in één keer worden afbetaald, in plaats van dat deze over de levensduur worden gespreid.

Uit inspecties blijkt bovendien dat de staat van de asfaltwegen snel achteruitgaat. Daarmee is in het Strategisch assetmanagementplan onvoldoende rekening gehouden, waardoor nu extra geld nodig is. Voor de Gooimeerdijk zijn kleinschalige reparaties niet langer voldoende en doelmatig, en moet op grotere schaal de bovenste laag van het asfalt worden vervangen. Voor het onderhoud van de oostkant in 2025 is € 3,7 miljoen nodig. Het onderhoud van de westkant, dat in 2026 moet volgen, kost nog eens € 2 miljoen. Doordat groot onderhoud volgens de begrotingsregels in een keer moet worden afbetaald, is voor de volgende jaren minder geld nodig voor afbetaling van investeringen.

Als we volgend jaar niet starten met het groot onderhoud van de Gooimeerdijk zullen onveilige situaties ontstaan, waardoor op een gegeven moment zelfs afzettingen noodzakelijk zullen zijn. Daarnaast zullen ook de onderliggende asfaltlagen worden aangetast, waardoor de herstelkosten alleen maar verder toenemen. Daarom moeten we dit nu al aanpakken.

ingestort riool waterwijk

In Waterwijk hebben we te maken met twee ingestorte riolen onder de busbaan. Dit leverde direct gevaar op voor de omgeving. Om dit gevaar weg te nemen zijn deze riolen dichtgeschuimd. Als gevolg hiervan is er vanuit een deel van Waterwijk geen afvoer van rioolwater meer mogelijk. Vanaf dat moment is het rioolstelsel twee keer per dag met grote trailers leeggereden. Dit zorgt voor veel extra kosten.

In overleg met de betrokken partijen is de busbaan afgesloten om de reparaties uit te kunnen voeren. Inmiddels is het riool hersteld.

markten

We hebben de afgelopen maanden extra aggregaten moeten huren voor de markten. Daarnaast hebben we tijdelijk een marktmeester moeten inhuren in verband met ziektevervanging.

overgedragen watergangen aan Waterschap

Bij de derde kwartaalrapportage 2023 is extra geld beschikbaar gesteld voor het baggeren van wateren die we overdragen aan het waterschap. Om deze over te kunnen dragen moesten wij deze watergangen eerst uitbaggeren. De inschatting was dat dit ongeveer € 0,9 miljoen zou gaan kosten. Uiteindelijk zijn deze kosten € 0,3 miljoen lager uitgevallen.

tuinvergrotingen

Minder inwoners kopen restgronden om hun tuin te vergroten dan waar we in de begroting vanuit gingen. Ook wordt er veel tijd besteedt aan het groot onderhoud in Muziekwijk. Daarnaast maken we extra kosten door ziektevervanging. We onderzoeken wat de mogelijkheden en gevolgen voor komende jaren zijn. In het najaar komen we met een voorstel.